Τι απέγιναν τα Δέντρα της Σελήνης;
Μια από τις τελευταίες αποστολές του Apollo στη Σελήνη μετέφερε σπόρους που αργότερα επέστρεψαν για να φυτευτούν ξανά στη Γη. Αλλά το πού κατέληξαν πολλά από αυτά τα διαστημικά φυτά είναι ένα μυστήριο και τώρα ξεκινά το κυνήγι για τον εντοπισμό τους.
Σε μια γκρίζα πλαστική γλάστρα σε ένα περβάζι κάπου στη νότια Αγγλία, ο Richard O’Sullivan της Royal Astronomical Society (RAS) προσπαθεί να καλλιεργήσει έναν αμερικανικό πλάτανο. Όπως γνωρίζει όποιος έχει πετύχει να αναπτύξει ένα φυτό από σπόρους, αυτό είναι από μόνο του είναι ένα επίτευγμα. Αλλά αυτό δεν είναι ένα συνηθισμένο δενδρύλλιο. Η προέλευσή του μπορεί να εντοπιστεί σε μια αποστολή στη Σελήνη το 1971, όταν ο αστροναύτης Stuart Roosa μετέφερε 500 σπόρους δέντρων στο διαστημόπλοιό του Apollo 14. Τα δέντρα που αναπτύχθηκαν από αυτούς τους σπόρους έγιναν γνωστά ως «Δέντρα της Σελήνης». Υπό την προϋπόθεση ότι το φυτό θα συνεχίσει να ανθίζει, ο πλάτανος του O’Sullivan θα είναι ένα σπάνιο «Δέντρο της Σελήνης» τρίτης γενιάς.
«Σαράντα σπόροι συλλέχθηκαν από ένα ώριμο δέντρο δεύτερης γενιάς που αναπτύσσεται σε έναν ιδιωτικό κήπο στην κεντρική Αγγλία» εξηγεί ο O’Sullivan, ο οποίος συμμετέχει εθελοντικά στο project για την 200η επέτειο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. «Αλλά μόνο τρεις από αυτούς τους σπόρους φύτρωσαν και έχω έναν από αυτούς – οπότε υπάρχει κάποια πίεση» εξηγεί.
Η ιδέα της μεταφοράς σπόρων δέντρων στη Σελήνη έχει τις ρίζες της στην πρώιμη καριέρα του Stuart Roosa στη δεκαετία του 1950, όταν εργαζόταν για τη δασική υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών. Όπως πολλοί από τους πρώτους αστροναύτες, ο Roosa ήταν ένας πραγματικός ήρωας δράσης. Πριν εκπαιδευτεί ως πιλότος μαχητικού αεροσκάφους, ανέλαβε μια αναμφισβήτητα ακόμη πιο επικίνδυνη δουλειά ως αλεξιπτωτιστής κατάσβεσης δασικών πυρκαγιών.
«Πετούσε με αλεξίπτωτο σε μια πυρκαγιά στο δάσος, έφτιαχνε μια τάφρο και έκανε ό,τι μπορούσε για να μετριάσει τη φωτιά πριν αυτή φτάσει στον πλησιέστερο δασικό καταυλισμό – ήταν αρκετά οδυνηρό», λέει η κόρη του Ρόζμαρι.
Όταν λοιπόν ο Roosa άρχισε να εκπαιδεύεται για την αποστολή του, η δασική υπηρεσία πλησίασε τον αστροναύτη για να τον ρωτήσει αν θα μπορούσε να μεταφέρει μερικούς σπόρους στη Σελήνη ανάμεσα στα προσωπικά του αντικείμενα. Συμφώνησε αμέσως και ένας γενετιστής της Δασικής Υπηρεσίας επέλεξε μια επιλογή από πέντε είδη: έλατο Douglas, πεύκο, κοκκινόξυλο, πλάτανο και υγράμβαρη.
Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την τελική αποστολή Apollo 17, και λιγότεροι από τους μισούς αστροναύτες του Apollo είναι ακόμα ζωντανοί. Αλλά η κληρονομιά τους ζει… στα δέντρα.
