Θεσσαλονίκη: Μακεδονικός τάφος και ένα εκπληκτικό ψηφιδωτό βρέθηκαν τυχαία κάτω από πολυκατοικίες
Οι αρχαιολογικοί θησαυροί βρέθηκαν τυχαία κάτω από πολυκατοικίες στη Θεσσαλονίκη, κατά τη διάρκεια εκσκαφών. Οι εικόνες τεκμηριώνουν την πάγια άποψη επιστημόνων, ότι κάτω από την πόλη, κρύβεται άλλη μία…
Όγκοι χωμάτων και βαριές τσιμεντένιες κατασκευές κρύβουν στα σπλάχνα τους σημαντικές αρχαιότητες και κρατούν ασφαλισμένες ιστορίες από αλλοτινές περιόδους. Αρχαιολογικοί θησαυροί που βρέθηκαν τυχαία στη διάρκεια εκσκαφών για την ανέγερση πολυκατοικιών συνθέτουν μια πόλη κάτω από την πόλη, τεκμηριώνοντας την ιστορία της Θεσσαλονίκης από την ίδρυσή της από τον Μακεδόνα στρατηγό Κάσασανδρο το 316/315 π.Χ. μέχρι τους νεότερους χρόνους.
Οι εκτιμήσεις των αρχαιολόγων αναφέρουν ότι πάνω από 130 μενονωμένες αρχαιότητες ή σύνολα θησαυρών βρίσκονται σε υπόγεια οικοδομών ή δημόσιων κτηρίων μόνο στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, ενώ είναι άνγωστο πόσα ακόμη υπάρχουν και δεν έχουν ανακαλυφθεί.
Σε ένα υπόγειο οικοδομής στη Χαριλάου οι ένοικοι νιώθουν υπερήφανοι που βλέπουν έναν ακέραιο μακεδονικό τάφο, σε ένα άλλο στη Γρηγορίου Παλαμά ψηφιδωτό μαινάδας με τύμπανο, στη γωνία Αγνώστου Στρατιώτου με Ολύμπου στο ύψος της Αρχαίας Αγοράς τα απομεινάρια παλαιοχριστινιανικού κτηρίου μεγάλων διαστάσερων, στη διασταύρωση Ιασωνίδου με Αρριανού τρεις βυζαντινές επαύλεις, στο υπόγειο ξενοδοχείου τμήμα ρωμαϊκού λουτρού και ο κατάλογος δεν έχει τέλος.
Οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, που για λόγους ασφάλειας δεν αποκαλύπτουν πού βρίσκονται όλες αυτές οι αρχαιότητες, ούτε και δίνουν πολλές λεπτομέρειες, έχουν αφαιρέσει τα κινητά ευρήματα, ενώ ιδιοκτήτες και ένοικοι των πολυκατοικιών τις φροντίζουν και σε κάποιες περιπτώσεις έχουν βάλει ακόμη και φωτισμό για να τις αναδείξουν, χωρίς ωστόσο να είναι επισκέψιμες παρά μόνο από τους ίδιους.
Ένα πολύχρωμο, πανέμορφο ψηφιδωτό ρωμαϊκής-αυτοκρατορικής εποχής (1ος-τέλη 3ου αιώνα μ.Χ.) αποκαλύφθηκε στο υπόγειο οικοδομής στην οδό Γρηγορίου Παλαμά 8. Η ανασκαφή έφερε στο φως πλούσια οικιστικά κατάλοιπα και εκτιμάται ότι κατά το απώτερο παρελθόν εκεί υπήρχε η οικία εξέχοντος προσώπου της πόλης.
Το θέμα του εντυπωσιακού ψηφιδωτού σχετίζεται με τον διονυσιακό κύκλο, αλλά δεν μπορεί να προσδιοριστεί τι ακριβώς εικονίζεται. Οι πτυχώσεις του ενδύματος, η γεμάτη πλαστικότητα απόδοση της γυμνής σάρκας και η ασυνήθιστα μεγάλη χρωματική κλίμακα, μαρτυρούν την δεξιότητα του ψηφοθέτη και κατατάσσουν το ψηφιδωτό της Γρηγορίου Παλαμά στα έργα υψηλής ποιότητας.
Ανάλογο ψηφιδωτό της ίδιας εποχής με γεωμετρικό διάκοσμο και παράσταση Νηρηίδας, η οποία ιππεύει θαλάσσιο ζώο και κρατά ένα ιμάτιο πάνω από το κεφάλι της, έχει βρεθεί και στο υπόγειο πολυκατοικίας στην οδό Παλαιών Πατρών Γερμανού και έχει χρονολογηθεί στο β΄ μισό του 3ου μ.Χ. αιώνα.
